Modelbouw is een grote hobby van Jan Blonk uit Nieuwpoort. Hij heeft de maquette uit Nieuwpoort gerestaureerd, een flinke klus.
Modelbouw is een bijzondere hobby, hoe kom je erbij om dit te gaan doen?
“Modelbouw is altijd al een hobby geweest. Dat begon vroeger met mijn vader met een spoortreintje op zolder, en daarna is dat bij mij verschoven richting scheepjes. Sinds mijn pensionering in 2017 ben ik steeds meer tijd gaan besteden aan modelbouw. Ik heb mij sindsdien breder kunnen ontwikkelen. Het balletje is steeds meer gaan rollen en zo ben ik nu dus benaderd om een aantal ‘projecten’ te doen”.
Wat voor soort projecten werk je aan?
“Soms doe ik opdrachten voor organisaties zoals bijvoorbeeld deze opdracht voor de Historische Kring. Naast deze opdracht heb ik nu ook een project lopen bij het SWEK (Stichting Werelderfgoed Kinderdijk)”.
“We zijn daar het Wisboomgemaal aan het namaken zoals dat er in het stoomtijdperk van 1868 tot 1905 is geweest. Hier is veel historisch research voor nodig, maar ook zit er een interessante technische component aan deze opdracht. We proberen in dit schaalmodel precies te laten zien hoe het werkt en het moet dus ook bewegen! Dat zijn mooie uitdagingen.
Ik merk dat mensen mij steeds beter weten te vinden, dus hoewel ik met pensioen ben hoef ik mij niet te vervelen”.
Kun je het een uit de hand gelopen hobby noemen?
“Inmiddels misschien wel ja, want ik heb natuurlijk ook mijn eigen “projecten”. Zo heb ik in de afgelopen jaren een Franse trawler gebouwd, en die is zo goed gelukt dat ze haar willen gebruiken voor een expositie in Frankrijk. Voor dit schip heb ik ook een scheepshelling gebouwd. Dit is een flink project geworden en daar moet je natuurlijk wel de ruimte voor hebben. Het project stond in mijn schuur en nam op een gegeven moment zoveel ruimte in dat de auto er niet meer in paste.
Een volgend eigen project is de restauratie en technische modernisering van een sleepboot die ik zo’n 30 jaar geleden heb gebouwd”.
Je bent al vanaf februari druk met de maquette van Nieuwpoort, hoe staat het ervoor?
“Het is een flink project, maar het gaat de goede kant op. De vertraging bij de restauratie van het oude stadhuis is voor mij stiekem wel prettig, want dat geeft me wat meer tijd om het nog beter te doen.
Voordat de voorstelling zelf kon worden aangepakt is er eerst een stevig frame onder gezet. De oude spaanplaat waarop de voorstelling is gemaakt was te slap geworden en heeft daardoor ook wel de nodige scheuren in de voorstelling veroorzaakt. Met het nieuwe frame onder de twee delen is het nu weer een stabiel geheel geworden.
Op de maquette zelf is verder vrijwel al het materiaal waar de bomen van gemaakt zijn vergaan en verkleurd, deze worden allemaal vervangen. Verder worden alle huizen nagelopen en opgeknapt waar nodig.
Op dit moment ben ik vooral het groen aan het opknappen. Het gaat er nu elke keer weer een beetje levendiger uitzien. Hierna ga ik aan de slag met het water van de singel. Het lijkt nu nog op een gladde spiegel dus het is een mooie uitdaging om dit er weer natuurlijk uit te laten zien.”
Heb je nog grote dingen veranderd aan de maquette?
“Ik ben het model voornamelijk aan het terugbrengen in de oude staat. Het model is gemaakt rond 1960 en het is juist mooi om te zien hoe Nieuwpoort er toen uitzag. Er staan gebouwen op die intussen al een tijdje verdwenen zijn. Daarnaast zijn er elementen die toch nog kunnen worden aangevuld. Een voorbeeld hiervan is Betoncentrale op het Hoofd.
Maar de meeste uren zitten toch in het opfrissen van de vergeelde groenstroken zoals de landerijen om de stad, het moeras aan de noord-west kant en al het groen binnen de wallen en het vervangen van bomen.Soms spreek ik mensen die zeggen dat er iets niet klopt of dat ik iets aan moet vullen, maar dit doe ik alleen als ik er foto’s van uit die tijd kan vinden. Als deze er niet zijn begin ik er niet aan. Want iedereen heeft zo zijn eigen herinneringen en deze zijn niet altijd even precies. Bovendien is en blijft dit een restauratie en geen nieuwe maquette.”
Wat is de grootste uitdaging bij de restauratie van de maquette van Nieuwpoort?
“Het belangrijkste is dat het oorspronkelijke karakter van de voorstelling behouden blijft. De restauratie mag uiteindelijk niet meer lijken dan een grote opfrisbeurt. Nieuwe en vernieuwde elementen moeten qua uitvoering dan ook naadloos opgaan in de bestaande voorstelling.
Daarbij blijkt het moeilijk om de verhoudingen goed te houden. Het stratenplan van de maquette is opgezet op een schaal van 1:300. Maar veel details wijken daar toch vanaf. Beschadigde onderdelen worden gerepareerd of nieuw gemaakt. Zo heb ik nu verschillende details nieuw opgebouwd in de verhouding waarop het model gebouwd is, maar die passen dan soms net niet.
Het veerhuis heb ik bijvoorbeeld in 3 verschillende afmetingen gemaakt voordat het naar mijn zin was. Het is passen en meten om dit optisch in de voorstelling goed te krijgen. De verhoudingen zijn dan weliswaar niet helemaal correct, maar het past dan wel. Een voorbijganger zal dit niet zien, maar als ik een poppetje zie dat groter is dan de deuren van de huizen, dan weet ik dat er iets niet klopt! Maar vind maar eens een poppetje dat precies goed is, want poppetjes die niet op de juiste schaal zijn voegen niets toe. Dan is het soms beter om wat details weg te laten.”